Bakkerij Raat (1846-2021) viert 175-jarig jubileum
Sinds 1846 is Bakkerij Raat dé ambachtelijke bakkerij van Medemblik. Het 175-jarig bestaan wordt deze zomer gevierd. Lees alle info hier!
In het magazine Youmedemblik verscheen een uitgebreide special met een stuk geschiedenis van het bedrijf. U kunt deze online lezen door te klikken op deze link. Op onze facebookpagina publiceren wij deze zomer over de speciale aanbiedingen van klassieke producten uit ons assortiment. Het 175-jarig bestaan is een mijlpaal waar wij als familie Raat en medewerkers trots op zijn. Wij bedanken ook alle trouwe klanten: zonder u was dit niet mogelijk geweest!
Hein, Anja & Mark.
Schnitten (week 34)
Alweer jaren terug introduceerde Bakkerij Raat de schnitten. De rechthoekige stukkken banket zijn inmiddels niet meer uit het assortiment weg te denken. Hein: ‘Ik wilde een taartje die de klant makkelijk kon snijden en wat ideaal was voor klein gezelschap. Het idee van de schnitt kwam uit Duitsland overwaaien en Hollandse bakkers gaven er hun eigen draai aan. We maakten ze in de smaken slagroom, vrucht, mokka en chipolata.’
De vier smaken geven de klant de gelegenheid om zelf te combineren. Zeker in coronatijd zet u dan bij kleine feestjes evengoed iets gevarieerds op tafel. Hein heeft de schnitten deze zaterdag ook in kleine editie: met kwark en yoghurt in drie verschillende smaken. ‘Zo hebben we toch weer iets aparts in de aanbieding dit weekend. Eet smakelijk!’
Stokbrood (week 33)
De stokbroden van Bakkerij Raat zijn niet zomaar stokbroden. Het zijn echte ‘baguettes’, naar Frans voorbeeld met een dunne korst en spekkige structuur. Hein heeft er jaren over gedaan om het product te perfectioneren en vond de ideale bereidingswijze uiteindelijk in Frankrijk zelf. “Ik was nooit echt tevreden over onze stokbroden, terwijl het zo’n simpel brood lijkt. In 2009 was ik met mijn oldtimer op vakantie in Spanje, op de terugweg maakte de autotrein een tussenstop in het Franse Narbonne. Ik ben wat gaan wandelen en op straat werd ik gewezen op een bakkerij met een Nederlandse bakker. Daar vond ik het geheim!”
“Ik ontmoette Jacob, die daar vier jaar eerder was getrouwd en het bakkersvak had geleerd van zijn louter Frans sprekende schoonvader. Het was op een middag en hij was druk bezig om alles klaar te zetten voor de volgende ochtend. Zijn baguettes werden in een soort houten kast gezet. Hij had niet eens een rijskast en wist zelfs niet wat dat was! Ineens was mijn probleem opgelost, je moet het stokbrood gewoon een nacht laten overstaan. Hoe simpel kon het zijn?! Daar kom je dan 1400 kilometer verderop achter.”
Bij thuiskomst werkte Hein stap voor stap aan verbetering van het recept en de werkwijze ‘à la française’. Het kostte nog jaren voordat hij er een eigen draai in had gevonden. Nu wil hij nooit meer terug naar het oude. “Ik dacht vroeger altijd dat wij goed stokbrood verkochten, mijn vader en oom hadden zelfs op hun verpakking staan dat Frankrijk niet ver was. Als ik er echter op terugkijk waren het maar smakeloze dingen. Laat staan de takkenbossen die supermarkten verkopen, dat niet veel meer is dan een transportmiddel voor beleg.”
Hein haalt de stokbroden uit de oven.
De bakkerij in Narbonne waar Hein boulangier Jacob ontmoette.
Aardbeivlaaitjes (week 32)
Hartje zomer bij Bakkerij Raat, dan mag het aardbeivlaaitje niet ontbreken. Een populair product, nét even anders dan gewoon en dit weekend onze jubileumaanbieding. Hein: “Ooit maakten we de bodem traditioneel met brooddeeg en pudding, zoals in het zuiden van het land. Maar dan worden de vlaaitjes snel slap, daarom heb ik jaren terug gekozen voor een bodem van zacht koekdeeg met een vulling van pudding en amandelspijs. Hier maken we ook de aardbeislof van.”
Het voordeel van ons koekdeeg is dat het altijd direct vers te bakken is als de vlaaitjes op zijn. Dat komt de kwaliteit ten goede en zien we ook terug in de aantallen die dagelijks gemaakt worden. Hein haalt de aardbeien bij Sjakie Knakie, want die heeft bijna het hele jaar Hollandse aardbeien. “Hij heeft de eersten altijd al in februari en die smaken ook echt al naar aardbei. Die ellendige buitenlandse aardbeien smaken naar groente, sowieso vind ik de maand februari en die hele winter akelig!”
Molenbrood (week 31)
Op 1 augustus openden nieuwe uitbaters Het Poorthuis van meelmolen De Herder in Medemblik. Bakkerij Raat grijpt de gelegenheid aan om het molenbrood weer te gaan bakken. Het is dit weekend onze jubilieumaanbieding. Hein Raat bakt het brood uiteraard met meel van de lokale meelmolen en vertelt over de geschiedenis: “Mijn vader en oom begonnen in de jaren ‘80 met een verruiming van het assortiment. Ze moesten opboksen tegen de broodfabrieken, die het gewone brood steeds goedkoper aanboden. Zij wilden een consument aantrekken die een wat zwaarder en voedzamer brood wilde eten. Dit werd gestimuleerd door de meelfabrieken, die ook werden uitgehold in de prijzenoorlog.”Rond 1984 zagen het molenbrood (van gebroken tarwe) en volgraan (van geplette tarwe) het levenslicht. Het brood kreeg een koninklijk tintje, want toen prins Claus in 1990 de meelmolen opende mocht een jonge Hein het hooggeëerd bezoek plakjes molenbrood met stukjes appel aanbieden, een variatie op de krentenmik. “Hij smulde ervan! Ik vroeg aan hem: ‘meneer Claus, wilt u misschien nog een plakje proeven?’ Toen nam hij er gelijk twee want hij had die ochtend nog niet gegeten!”
Toch raakten de klanten, met de komst van andere soorten, na verloop van tijd een beetje uitgekeken op de broden van het in Medemblik gemalen meel. Het volgraan bleef tot 2010 bestaan en in 2013 was het ook gedaan met het molenbrood. “Toch bleef ik er wel eens vraag naar krijgen. Daarom ga ik het meel nu weer afnemen van de molen en starten we dit weekend met de aanbiedingsprijs van € 1,75 per brood. Daarna zal het elke maandag, vrijdag en zaterdag weer vers verkrijgbaar zijn.” Van tevoren bestellen? Dat kan online via bestellenbijraat.nl of bel naar de winkel in Medemblik (0227-541379) en Alkmaar (072-5314148).
Een jonge Hein Raat met Prins Claus (1990).
Roombroodjes en roomcroissants (week 30)
Dit weekend staan de roomcroissant en het roombroodje bij Bakkerij Raat in de schijnwerpers. Beide producten kennen hun vaste schare fans. Hoe is dat zo gekomen? Hein haalt herinneringen op: ‘Vroeger verkochten we altijd al het roombroodje, een echt Hollands product. Toen we nog een ventwijk hadden wilden we de klanten eens iets anders aanbieden, iets ‘Frans’. In de jaren ‘80 maakten we daarom voor het eerst de croissant, en in de zomermaanden vulden we hem met pudding.”
Het product viel direct in de smaak bij de Medemblikkers. Jan Mulder, nog altijd de bakker met het langste dienstverband in Raat’s geschiedenis, hield er zelfs zijn bijnaam aan over. Hein: “Jan reed tussen 08:00 en 14:00 uur zijn ventwijk, maar daarvoor moest hij zelf altijd het puddingwerk maken voor de winkel en de andere wijken. Op zaterdagochtend kwam hij altijd met een pan room onder zijn buik de bakkerij ingewandeld. Zijn collega Cees Tichelaar riep op een dag ineens luidkeels ‘hé roombuikie!’. We lagen met zijn allen in een deuk. En daarmee was zijn bijnaam op de bakkerijvloer een feit.” Op de foto: Jan ‘roombuik’ Mulder vult de roomcroissants (1983).
Elzasbrood (week 29)
Dit weekend staat ons elzasbrood in de belangstelling. Een echt oerbrood van speltbloem, roggebloem, water, desem en zeezout. Hein introduceerde het ruim vijftien jaar geleden, maar het brood kent een voorvanger: de Oberlander. Ooit bedacht door Hein’s vader Ad (hier op de foto uit 1967). “Hij maakte het van karnemelk en was er apetrots op. De Medemblikker klanten waren direct enthousiast, maar ondanks de Duitse naam waren de oosterburen er niet voor te porren. Ze vonden het niet zuur genoeg.”
Hein mocht van zijn vader tegen klanten nooit spreken van karnemelk. “Ik moest het ondermelk noemen, want veel klanten lusten geen karnemelk en dan kochten ze het brood ook niet.” Het hedendaagse elzasbrood heeft geen karnemelk maar wel dat stevige karakter van zuurdesem. “We geven het een lange verwerkingstijd van ten minste 12 uur, soms zelfs 24 uur voordat het gebakken wordt. Vooral in Alkmaar is het een lieveling van vele klanten.” Gebakken op de stenen ovenvloer en helemaal vegan. Hein is minstens zo trots als zijn vader: “Het is drie dagen houdbaar zonder dat er allerlei rommel in zit wat niet thuishoort in ambachtelijk brood!”
Malaga’s en gembro’s (week 28)
Dit weekend speciale aandacht voor de malaga en gembro. Hein vertelt: “Op mijn 10e gingen we als gezin voor het eerst met een vliegtuig op vakantie: naar Malaga. Dat was rond Pasen want wij konden vanwege de drukke zomermaanden alleen in de lente of herfst weg. Mijn moeder had speciaal vrij gevraagd bij meester Koenders. Zo vroeg in het jaar was het zeewater nog ijskoud, maar we hadden een prachtige tijd. Mijn vader deed daar kennelijk inspiratie op voor een nieuw product. Een soort schelp van korstdeeg met amandelspijs, rum en rozijnen.”
Bij thuiskomst zag de malaga spoedig daarna het levenslicht in de bakkerij. Het bleek een schot in de roos. Hein: “Het product werd een giller. Iedere donderdag vers gebakken en zaterdag waren ze op. Ik moest mijn vader altijd helpen op donderdagavond, met appeltaarten lossen en de malaga’s op de winkelplaten zetten.”
Zes jaar later bedacht Hein zelf het ‘broertje’ van de malaga, de zogeheten gembro. Roomboterkorst, amandelspijs, met stukjes gember en walnoot. De bovenkant wordt afgesmeerd met een dun laagje fondant. “Al meer dan veertig jaar zijn het hardlopers in ons assortiment.” Dit weekend zijn ze in de aanbieding voor € 1,75 per stuk.
Hein in de winkel met de gembro’s en malaga’s
Bakker Jan Mulder fonceert het korstdeeg (eind jaren ’90)
De appelflap (week 27)
De appelflap is een van de producten die niet meer is weg te denken uit het assortiment van Bakkerij Raat. Hein Raat haalt herinneringen op: ‘Wij hebben hem ergens in de jaren ‘70 speciaal voor de koopavond geïntroduceerd. Rond de klok van 17:00 ging de eerste partij de oven in. Na 19:00 uur werden er nog meer gebakken.’
Vrijdagavond ‘de stad in’ groeide in Medemblik uit tot een ware traditie. ‘Die extra mogelijkheid om te winkelen was toen heel bijzonder en de sfeer was altijd heel gezellig. Een appelflap halen bij Raat hoorde er bij. Nu is het eigenlijk altijd koopavond, waardoor mensen hun tijd anders indelen.’
De appelflap van Raat is niet zomaar een appelflap, hij is vanaf het allereerste moment al ‘vegan’. Hein lacht: ‘In de jaren ‘70 had nog niemand van het woord vegan gehoord, dus mijn vader en oom waren hun tijd ver vooruit!’
Wat maakt de appelflap zo uniek? ‘We vullen hem met Italiaanse appel van de eerste oogst. Die zijn steviger en worden geen moes tijdens het bakken. Tegenwoordig maak ik hem met kokosbloesemsuiker en abrikoos als zoetmiddel. Ook zit er biologisch kaneel in, en daarom heeft het product zo’n fijne smaak.’
Hein schat dat er inmiddels al twee miljoen appelflappen over de toonbank gingen. ‘Toen we 150 jaar bestonden in 1996 hadden we er al ruim een miljoen gebakken. Onze bakker Jan Mulder heeft dat toen teruggerekend.’ Op naar de drie miljoen? Wie zal het zeggen… U kunt meehelpen aan het nieuwe record want in het weekend van 9 en 10 juli hebben wij een speciale aanbieding ter gelegenheid van het 175-jarig jubileum. De appelflap is deze vrijdag en zaterdag in de aanbieding voor € 1,75 per stuk.
Siem Raat en Jan Mulder halen de appelflappen uit de oven (jaren ’70)